Het is overbodig om te zeggen dat Earl Grey thee één van de meest populaire theeën ter wereld is. Van origine komt deze thee uit de Britse regio, maar tegenwoordig wordt Earl Grey thee overal gedronken en gewaardeerd. Maar wat maakt juist deze theemelange zo bijzonder? Hoe smaakt het? Waar komt Earl Grey thee vandaan en waarom is het zo'n geliefde melange? Weten we wie deze als eerste ooit heeft samengesteld? Stuk voor stuk vragen waar in dit artikel een antwoord op zal worden gegeven.

Wat is Earl Grey thee?

Voor velen zal Earl Grey thee tot een ‘gewoon type thee’ worden beschouwd. Stap een gemiddelde supermarkt in en naast alle vruchtensmaakjes zal Earl Grey thee het meest vertegenwoordigd zijn in het thee schap. Supermarkt theezakjes laten zich maar moeilijk vergelijken met een échte variant, gemaakt van verse losse thee. Waar de één gemaakt is van een restproduct dat vrijkomt bij de productie van los theeblad en vervolgens een kunstmatig smaakje krijgt, wordt de ander geproduceerd van het volle, losse theeblad en op smaak gebracht met een essentiële olie, daadwerkelijk uit het fruit onttrokken. Twee keer dezelfde thee-naam, maar toch een wereld van verschil!

Earl Grey thee heeft een kenmerkende smaak en aroma, die zich onderscheidt van andere melanges. De officiële omschrijving van Earl Grey thee is een gearomatiseerde thee, die wordt gemaakt van een basis van zwarte thee (of meerdere theeën in een melange), welke wordt bestuift met een etherische olie van bergamot, een kleine citrusvrucht, die voornamelijk in Zuid-Italië wordt geteeld. De olie wordt gewonnen uit de schil van de vrucht en heeft een kenmerkende geur en smaak die het midden houdt tussen een sinaasappel en een citroen. In combinatie met een zwarte thee geeft de olie een complexe smaakcombinatie van licht-bloemige, en citrus-achtige tonen met fijne bitters.

Waarom is Earl Grey thee zo populair?

Tja, we zouden hier kunnen zeggen: “Earl Grey thee is erg lekker!,” maar smaken verschillen natuurlijk. Niet iedereen vindt hetzelfde lekker, maar wereldwijd drinken toch veel theegebruikers graag een Earl Grey thee. In de supermarkt heeft elk merk ten minste één Earl Grey en ook aanbieders van losse thee bieden vaak verschillende varianten aan. Ook bij Four Leaves is ‘Earl Grey Royal’ veruit de best verkopende thee. We proberen te verklaren waarom deze thee zo populair is.

Allereerst: de bijzondere smaak. Bergamot is een citrusvrucht die voor wat betreft smaak verschilt van andere citrusvruchten, zoals sinaasappels, citroenen en grapefruits. Het heeft een karakteristieke en intense smaak, die een complexe combinatie vormt van bitter, zoet en lichtjes zuur. Daarnaast onderscheiden veel kenners ook subtiele bloemige en kruidige tonen. Bergamot is minder zoet dan andere citrusvruchten en de smaak is net iets scherper en meer uitgesproken (krachtig). In combinatie met (zwarte) theebladeren wordt de smaak zeer aromatisch, met tinten van lavendel en munt. Deze combinatie wordt door een grote groep theedrinkers als ideaal ervaren.

Ten tweede: Earl Grey thee is erg veelzijdig. Anders dan bij sommige, specifieke soorten, past het om Earl Grey de hele dag door te drinken. Van een heerlijke warme drank bij het ontbijt – al dan niet met een wolkje melk, wat de thee niet verpest – een heerlijk kopje als pauzemoment gedurende de werkdag, maar ook als drankje na het einde van een fijn diner; Earl Grey heeft een zodanig aroma dat het gemakkelijk bij elk moment op de dag aansluit. Vergeet daarbij ook zeker een high tea of afternoon tea niet. Earl Grey laat zich gemakkelijk drinken met of zonder melk of suiker en kan deze zowel warm als koud worden getrokken. Daarmee is de thee een favoriet geworden bij een breed publiek wereldwijd.

Wanneer is Earl Grey thee voor het eerst bedacht?

Het parfumeren (of aromatiseren) van theeblad is al eeuwen oud. Door toevoeging van andere ingrediënten (zoals bepaalde bloemen, kruiden, specerijen, noten, etc.) ontstonden nieuwe theesmaken. Met name Frankrijk en Duitsland wordt naar hartenlust geëxperimenteerd met het maken van nieuwe smaakcombinaties. Toch is Earl Grey thee op en top Brits te noemen. De oorsprong is in mysteriën gehuld; verschillende verhalen gaan rond:

Inmiddels wordt de benaming van Earl Grey thee toegeschreven aan Lord Charles Grey, Brits politicus en Premier tussen 1830 en 1834. Eén van de legendarische verhalen is dat bij een rondreis door China een medewerker van Lord Grey de zoon van een Chinese Mandarijn zou hebben gered van de verdrinkingsdood. Als dank voor deze redding bood de Madarijn Lord Grey zwarte thee aan, gearomatiseerd met bergamot olie. Onder de indruk van deze smaak vroeg hij zijn theeleverancier (Richard Twining) in Groot Brittannië om deze melange opnieuw te maken, waarna Earl Grey thee was uitgevonden en gemeengoed zou zijn geworden. Dit verhaal is hardnekkig, maar is inmiddels ook al lang weer weerlegd: Lord Grey heeft nooit voet op Chinees grondgebied gezet en in die periode was het gebruik van bergamot olie om thee te parfumeren in China onbekend.

In een ander verhaal wordt de met bergamot olie gearomatiseerde thee door Lord Grey ontvangen als een diplomatiek cadeau; dit wordt verbonden aan de beëindiging van het monopolie dat de Britse East India Company had op handel tussen Groot Brittannië en China. Volgens de overlevering zou ook deze thee zijn geblend voor Lord Grey door een Chinese Mandarijn en wel op zodanige manier dat deze optimaal bereid kon worden met het water van Howick Hall, het familie landgoed in Northumberland. De smaak van bergamot olie zou bijzonder goed passen bij het kalkrijke water in de regio van Northumberland. Lady Grey gebruikte de thee op politieke bijeenkomsten in Londen, waar het zodanig populair werd dat zij werd gevraagd of het ook elders verkocht mocht worden. Op die manier zou theebedrijf Twinings de eerste echte verkoopbare versie van Earl Grey hebben gemaakt.

Twinings was de eerste? Of toch een ander?

Toch wordt betwist of Twinings daadwerkelijk het eerste theebedrijf is geweest dat een theeblend met bergamot heeft gemaakt. Concurrent ‘Jacksons of Piccadilly’ claimt dat zij de eerste bedenkers van de melange zijn geweest. Lord Grey zou in 1830 het recept overhandigt hebben aan George Charlton, partner bij het toenmalige ‘Robert Jackson & Co.’ dat later overging in ‘Jacksons of Piccadilly.’ Volgens dit bedrijf (dat in 1990 werd overgenomen door Twinings) hebben zij het originele recept in handen, dat sinds 1830 constant in productie is geweest.

Oude advertenties uit de jaren 1850 en 1860 (ruimschoots na de dood van Lord Grey in 1845) spreken van “Grey’s Tea,” of “Grey’s mixing,” waarvan de vroegste (1852) wordt toegeschreven aan een theehandelaar die bekend stond als William Grey. De eerste bekende gepubliceerde verwijzingen naar een Earl Grey thee zijn advertenties van ‘Charlton & Co.’ in Jermyn Street in Londen in de jaren 1880. Er wordt gesuggereerd dat de titel ‘Earl’ aan de the werd toegevoegd om deze chiquer te laten lijken, of dat deze kon worden geassocieerd met Henry Grey (in die periode de derde Earl Grey, die toen leefde). Zoals gezegd is de naamgeving en eerste blend in mysteriën gehuld en kan niet met zekerheid worden gezegd waar en wanneer deze voor het eerst werd gemaakt, maar geen van de verhalen lijkt het buiten Groot Brittannië te zoeken.

Welke thee vormt de basis van Earl Grey thee?

De meeste mensen zullen Earl Grey thee vooral kennen als een zwarte thee. De meest voorkomende blend van zwarte theeën die wordt gebruikt als basis, is een blend van zwarte Chinese Keemun thee en Ceylon thee uit Sri Lanka. Dit geeft de thee een brede en rijke smaak, waarbij Keemun thee zorgt voor fijne bitters en Ceylon thee een met name zoete ondertoon heeft. Andere variëteiten van zwarte thee kunnen ook worden gebruikt, afhankelijk van de theeproducent en het gewenste smaakprofiel. Het belangrijkste kenmerk van de thee is echter altijd de toevoeging van bergamotolie, wat de thee zijn kenmerkende citrusachtige smaak geeft.

Omdat de smaak van Earl Grey thee zo populair is, worden er tegenwoordig ook melanges gemaakt op basis van andere theesoorten. Voor liefhebbers die liever geen zwarte thee drinken is er ook een variant met bergamotolie op basis van Chinese groene thee en voor gebruikers die liever geen cafeïne tot zich nemen is er zelfs een variant op basis van Zuid-Afrikaanse rooibos (dat van nature cafeïnevrij is).

Heeft Earl Grey thee gezondheidsvoordelen?

Ja, Earl Grey thee kan enkele gezondheidsvoordelen hebben, hoewel het belangrijk is om op te merken dat deze voordelen niet wetenschappelijk bewezen zijn en verder onderzoek nodig is om ze te bevestigen.

Enkele gezondheidsvoordelen:

1. Antioxidanten: Earl Grey thee bevat antioxidanten, zoals polyfenolen, die kunnen helpen bij het neutraliseren van schadelijke vrije radicalen in het lichaam en zo bescherming bieden tegen oxidatieve stress en ontstekingen.
2. Verbetering van de stemming: Bergamotolie – het belangrijkste ingrediënt voor de smaak van Earl Grey thee – kan mogelijk helpen bij het verminderen van angst en stress en het verbeteren van de stemming.
3. Verbeterde spijsvertering: Sommige onderzoeken suggereren dat bergamotolie in Earl Grey thee kan helpen bij de verbetering van de spijsvertering, het verminderen van maag- en darmklachten en het bevorderen van een gezonde darmflora.
4. Ondersteuning van hartgezondheid: Zwarte thee – de basis van de meeste Earl Grey varianten – kan mogelijk helpen bij het verminderen van het risico op hartaandoeningen, door het verlagen van de bloeddruk en het verbeteren van de cholesterolwaarden.

Het is belangrijk om op te merken dat deze gezondheidsvoordelen niet gelden voor alle soorten Earl Grey thee. De kwaliteit van supermarktthee (vaak bestaande uit gruis van theeproductie met kunstmatige smaken) zal anders zijn dan die van los theeblad met daadwerkelijk oliën uit de citrusvrucht. Daarbij kunnen effecten van mens tot mens variëren afhankelijk van de hoeveelheid en frequentie van consumptie. De effecten zijn bovendien niet wetenschappelijk vastgesteld en meer studies zijn nodig om de voordelen van deze thee te bevestigen.

Wat zijn bekende variaties op Earl Grey thee?

In z’n meest klassieke vorm bestaat Earl Grey thee alleen uit zwarte thee met oliën uit bergamot, maar tegenwoordig maken veel theebedrijven meerdere smaken die dezelfde basis hebben, maar waar ook andere smaken aan worden toegevoegd. Een kort overzicht:

1. Lady Grey thee: deze melange heeft dezelfde samenstelling als Earl Grey thee, maar wordt gemaakt met toevoeging van sinaasappel- en citroenextracten. Dat leidt tot een duidelijker citrus-pallet en wordt over het algemeen als een frissere smaak ervaren.
2. Earl Grey Lavendel: eveneens een basis van Earl Grey thee, maar met toegevoegde lavendelbloemen. Dit leidt tot een meer bitter-bloemige smaak van lavendelbloemen.
3. Cream Earl Grey: Earl Grey thee gemengd met vanille-extracten of een roomaroma, om de thee een meer zoete en romige smaak te geven.
4. Russian Earl Grey: naast Lady Grey wellicht de meest bekende smaak. Russian Earl Grey’s bevatten vaak meerdere citrusvruchten als smaaktoevoegingen en/of toevoegingen van bloemen. Soms wordt ook rookthee toegevoegd voor de connaisseurs.
5. Earl Grey Green: gemaakt met een basis van groene thee, in plaats van zwarte thee. Een groene Earl Grey thee wordt vaak wat lichter en zachter van smaak, specifiek door de basis van groene thee.

Earl Grey thee kopen

Geïnteresseerd geraakt in Earl Grey thee? Bij Four Leaves is 'Earl Grey Royal' de meest verkochte theesoort. Deze Earl Grey heeft een basis van Chinese Keemun thee en Sri Lankaanse Ceylon thee, wat een rijke, enigszins bloemige smaak met bittere en zoete tonen geeft. Bovendien is deze op smaak gebracht met de licht bitterzoete smaak van bergamot-variant “Old England,” geproduceerd in Calabrië (Italië). Deze bergamot-variant wordt gebruikt in de betere restaurants en in de cosmetica industrie; deze olie geeft de karakteristieke smaak van Earl Grey en is onvergelijkbaar met anderen, waarmee we zeker weten dat het uw nieuwe favoriet zal worden.

Voor de liefhebber van een meer intense smaak bieden we 'Earl Grey Superior,' op basis van een melange van sterkere, Sri Lankaanse theeën. Van nature een robuuste melange met een diep-zoete ondertoon, op smaak gebracht met de oliën uit een steverige bergamot-variant. 

Ook bieden we in onze shop een assortiment zoals hierboven benoemd: onze ‘Cream Earl Grey’ heet ‘Histoire Tibétain,’ met een basis van zowel zwarte als groene thee, met bergamot, jasmijnbloem en echte vanille. Waar ‘Lady Grey’ bestaat uit zwarte thee en twee andere citrus vruchten, bieden we ‘October Revelation,’ op basis van zwarte thee, bergamot en essentiële oliën uit nog zes andere citrus vruchten, wat tot een meer frisse beleving leidt.

Niet iedereen houdt van zwarte thee. Daarom bieden we ook een lichtere Earl Grey -variant op basis van een orthodox geproduceerde Chinese groene thee, uiteraard met een essentiële olie van Italiaanse bergamot. 'Earl Grey Green' is lichter door de groene theebasis. 

Ten slotte is er ook gedacht aan de theedrinker die liever helemaal geen cafeïne tot zich neemt, in de vorm van ‘Earl Grey Rouge,’ wat een product is op basis van Zuid-Afrikaanse bergamot. Alle varianten (en heel veel andere soorten thee) bestelt u eenvoudig direct online.