Iedereen die voor het eerst overschakelt van de bekende pakjes thee uit de supermarkt en de stap waagt naar een gespecialiseerde (online) theewinkel, heeft al wel een idee van losse thee. Soms is er al iets over gelezen in een tijdschrift, soms is er voor het eerst geproefd bij vrienden of familie en over gesproken, met name over het verschil in kwaliteit, verfijndere smaken en misschien is er ook al informatie gedeeld over soorten en categorieën. Veel mensen zijn bekend met ‘groene en zwarte thee’ en soms hebben ze ook al eens gehoord over zoiets als ‘witte thee,’ maar er is ook een andere categorie die daar nog tussen ligt: ‘oolong thee.’ In dit artikel meer achtergrond over wat dat nou precies is.

Van theeplantage naar kopje thee

De theeplant (Camellia Sinensis) komt van nature in China voor en werd daar voor het eerst gecultiveerd tot de plant zoals we deze vandaag nog kennen en gebruiken. De theeplant is een groene, blader-dragende struik die in de cultivatie klein wordt gehouden, zodat het voor plantagemedewerkers gemakkelijk is om de blaadjes te kunnen plukken. (Indien je de theeplant laat uitgroeien, kan het een boom worden van wel 15 meter hoog).

Alle bekende theesoorten (zwarte, groene, witte) zoals we die nu gebruiken, zijn afkomstig van dezelfde theeplant. Hoe een theesoort wordt geproduceerd hangt helemaal af van de verwerking van deze blaadjes. Witte thee is zeer specifiek: deze wordt gemaakt van een ander deel van de plant.

Zwarte en groene thee: twee uitersten in smaak en productie

De grootste uitersten in de uitwerking van hoe het blad in een theekopje eruit ziet en smaakt, ligt in de productie van zwarte en groene theesoorten. Om zwarte thee te produceren worden de geplukte blaadjes eerst uitgespreid op een zgn. ‘droogveld,’ waar ze één tot twee dagen met rust worden gelaten. In deze periode werkt lucht in op de blaadjes, waarmee deze ‘verleppen.’ Vocht trekt uit de blaadjes, waarmee deze slapper worden.

De bladeren worden vervolgens gerold tussen twee horizontaal draaiende rollen; hiermee komen stoffen vrij die de oxidatie van het blad bevorderen. Na deze stap worden de blaadjes licht gebakken in grote wokpannen (Chinese methode) of een halve minuut bewerkt met hete stoom (Japanse methode). Het oxidatieproces wordt hiermee in beide gevallen tot stilstand gebracht. Hierna worden de blaadjes uitgespreid in platte bamboe manden om te drogen, waarna de thee klaar is om te worden gedronken.

Het tegenovergestelde hiervan ligt in de productie van groene thee. De stappen van verflensen en de blootstelling aan lucht worden overgeslagen; de groene blaadjes worden meteen gebakken (of gestoomd) en gedroogd. Hiermee behoudt groene thee z’n groene kleur én een hoger gehalte aan gezonde antioxidanten. (Dat wil echter niet zeggen dat zwarte thee geen antioxidanten bevat; het level hiervan is wat lager).

Wat is oolong thee?

Oolong thee is ook thee die van blaadjes van Camellia Sinensis wordt gemaakt. Oolong thee (in het Chinees ook wel wulong genoemd) is ook een hoofdcategorie die door theeproducenten in kaart is gebracht. In meest simpele zin kan worden gezegd dat oolong thee qua productieproces tussen zwarte en groene thee in zit. Er wordt vermoed dat oolong thee een oorsprong heeft als Chinese theesoort (ook wel "China Oolong" genoemd).

Tegenwoordig wordt met name Taiwan aangeduid als een echt "oolong land" waar de productie van oolong thee verder is verfijnd. (Oolong thee is een traditionele drank die ook vandaag de dag nog vooral uit Taiwan komt (de klassieke "Formosa oolong," al produceren ook andere theelanden tegenwoordig oolong-varianten).

Waar voor zwarte thee de blaadjes volledig verflensen raken en groene thee de blaadjes vooral zo weinig mogelijk worden blootgesteld aan zuurstof, ligt dat voor oolong thee ergens in het midden: we spreken ook wel over “semi-oxidatie" of “half-verflenste” thee. Dat betekent dat de stap van het verflensen van het blad wel wordt toegevoegd in het productieproces, maar dat dit minder lang of minder intensief wordt uitgevoerd. Daarbij worden de randen van de blaadjes gekneusd, wat het oxidatieproces versnelt.

Oolong thee: een nieuw smakenpalet

Naar gelang oolong thee langer of korter oxideert, ontstaan er schakeringen het blad, die deels eigenschappen van zwarte of groene thee hebben. Licht-geoxideerde oolong thee (<30%) lijkt nog erg op groene thee, voor wat betreft uiterlijk, maar ook eigenschappen. Groene thee moet op een lagere temperatuur worden bereid om bitterheid te voorkomen. Ook lichtere oolong-varianten kunnen bitterheid geven als er theewater met te hoge temperatuur wordt gebruikt.

Zodra oolong blad verder geoxideerd raakt, neemt het eigenschappen aan van zwarte thee. Oolong-varianten met een oxidatie van bijv. Meer dan 70% hebben vaak een krachtigere smaak dan een gemiddelde zwarte thee. Ook mag bij dit soort oolong theeën een hogere temperatuur worden gebruikt, omdat het blad in verhouding minder tannine bevat en daarmee niet snel een bittere bijsmaak zal geven.

Groene en zwarte thee liggen voor wat betreft karakters vaak ver uit elkaar (grazig vs. rijk en donker). Oolong theeën openen de deuren naar nieuwe unieke smaak. De smaak van oolong thee kan heel divers zijn: sommige soorten hebben bloemige karakters ; sommigen zijn houtachtig en zacht (met een tint van bijv. zoethout). Ze kunnen een rijke notige smaak ontwikkelen of een smaak op het snijvlak van grazig en bloemen.

De uitwerking van hoe bepaalde oolong theeën smaken hebben enerzijds te maken met het terroir waarmee de blaadjes zich hebben ontwikkeld (waar de plant groeit en wat de omstandigheden ter plekke (grond, klimaat, vocht, etc.) voor uitwerking hebben op het blaadje en anderzijds met het vakmanschap van plantagemedewerkers, die door de bijzondere behandeling van het blad bepaalde smaken weten los te maken en te cultiveren tot iets bijzonders.

Heel bijzonder is bijvoorbeeld de zgn. "Milky Oolong" welke door ware kenners wordt geprezen als één van de meest ultieme smaken die echte thee kan hebben. De smaak is het beste te omschrijven als zeer melk- en honingachtig. Een echte Milky Oolong bestaat alleen uit theeblad en wordt niet bewerkt met melk (of andere aroma toevoegingen) om deze thee z'n karakteristieke smaak te geven. Sommige mensen proeven hier ook fruit in, zoals bijv. de smaak van aardbeien en/of de smaak van abrikozen of perziken, of een smaak van citrus ervaren. Ook heb ik enkele klanten gesproken die een hint van lavendel of een nootachtige smaak ervaren. Smaak is natuurlijk voor iedereen heel persoonlijk, maar kwaliteit van oolong thee is meetbaar.

Is oolong thee drinken gezond?

Voor velen de hamvraag: is oolong thee gezond? Oolong thee is een traditionele Chinese thee. De meest natuurlijk geproduceerde vormen (zonder pesticiden, zonder kunstmest, zonder andere toxische toevoegingen) hebben veel gezondheidsvoordelen. Oolong thee bevat tal van gezonde mineralen, die een positieve uitwerking hebben op het lichaam. (Waaronder calcium, kalium en magnesium welke hart- en bloedvaten ondersteunen).

Er wordt zelfs beweerd dat de vele gezondheidsvoordelen zelfs een uitwerking hebben op de verbranding van lichaamsvet (al wordt die eigenschap in veel literatuur meer toegeschreven aan pure, ongeöxideerde groene thee, zoals Japanse sencha). Gedurende de fermentatie van het theeblad worden er enzymen aangemaakt die enerzijds zorgen voor bijzondere smaken en smaaktonen en anderzijds ook het lichaam ondersteunen. Juist deze enzymen leiden tot een meer fruitige smaak of specifieke bloemige smaaktonen. 

Hoe bereidt je oolong thee?

Een derde uitwerking van de smaken ligt in uw eigen handen: de wijze van bereiding. Te heet water op een relatief groene oolong kan leiden tot een bitterheid in het blad. Evenzo het te lang of te kort laten trekken van de thee kan leiden tot respectievelijk een te lichte of een te zware smaak. Het is lastig om een gemene deler aan te geven, omdat elke oolong thee eigenschappen heeft die een eigen manier van bereiding nodig hebben. Over het algemeen kan worden gesteld dat u voor een mok thee (ongeveer 200ml.) een hoeveelheid thee van ongeveer 2 gram per kop nodig hebt.

Voor elke soort die Four Leaves zelf aanbiedt wordt op elke verpakking de juiste bereidingsmethode in temperatuur en trektijd weergegeven. Gemiddeld genomen worden onze oolong theeën op 80^oC (176^oF) bereid tussen de 2 tot 3 minuten te laten trekken. Met gebruik van een te hete temperatuur kan uw oolong thee bitter gaan smaken. Houdt u zich aan de bereidingsmethode op de verpakking, dan kan uw oolong thee niet mislukken :-)

Oolong thee bestellen?

Bent u enthousiast geworden over de inhoud van het artikel en wilt u oolong thee kopen? U klikt op DEZE LINK om alle soorten die wij aanbieden te kunnen bekijken. THEODOR draagt zorg voor een puur natuurlijke productie van oolongthee, die in zijn collectie is opgenomen. Het merendeel van onze collectie bestaat uit Chinese oolong-varianten. Naast een natuurlijk product (zonder pesticiden of andere toxische toevoegingen) bevatten geparfumeerde soorten alleen natuurlijke ingrediënten.

We wijzen u graag in het bijzonder op enkele variëteiten (elke naam is een link): J.E. Oolong Milky is een unieke lichte oolong uit Fujian (China) met natuurlijke zoete smaaktonen van melk, honing en een tintje karamel. Een meer donkere oolong vormt Dan Cong Feng Huang, uit de Guangdong-provence in China. Hoewel deze soort een lichte bereiding kent (water 80 graden Celcius; ongeveer 3 minuten trektijd), ontwikkelt deze een heerlijke donkere smaaktoon met hinten van gebrande cacaoboon en koffie.

Een meer klassieke variant is de pure Tie Guan Yin uit Taiwan, eveneens een lichte oolong, met grazige en bloemige smaaktonen. Ten slotte kan een oolong thee ook geparfumeerd worden met (natuurlijke!) smaken, zodat een heel nieuwe smaak ontstaat. Probeer dan J.C. Absolu Oolong eens, met een basis van Tie Guan Yin-oolong en toegevoegde essentiële oliën uit peer, lotusbloem en witten perzik met goji-bessen. Verfrissend, zoet en ook heerlijk als een eigengemaakte ijsthee.

Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen? Stel deze dan gerust via [email protected]